ЕГДЕ АДАМДАР ЖОЛ ЖҮРГЕНДЕ ҚАНДАЙ АУРУЛАРДАН САҚТАНҒАНЫ ЖӨН

Соңғы кездері шетелге баратын зейнеткерлер саны көбейіп келеді. Сапарлап жүргенде ауырып қалмас үшін, жолға мұқият дайындалу қажет. Күн астында ұзақ жүру сусыздануға әкелуі мүмкін. Егде жастағы адамдардың организмі ыстық климатта көп сұйықтық жоғалтады, сондықтан олардың сұйық сусындарды көбірек ішкені жөн.
Қартаюдыі жалпы көріністерінен басқа, адамдар диабет немесе жүрек аурулары сияқты созылмалы аурулардан зардап шегеді. Бұл саяхат кезіндегі аурулар қаупін арттырады. Шетелге шығуға жиналған жасамыс адам денсаулығына төнетін ықтимал қауіпті ұғынуы және жағымсыз ауруларға, жарақаттарға немесе қайғылы жағдайларға жол бермеу үшін сақтық шараларын ойлауы тиіс.
Мынадай факторлар жолда жүргенде денсаулыққа қауіп төндіруі мүмкін:
• Температура айырмасы – жоғары температура гипертермияны есінен адастырып, сусыздануға әкелуі мүмкін. Төмен температура гипотермияға және тоңуға, үсуге, ал шамадан тыс ылғалдылық дене қызуын бақылаудың бұзылуына әкеледі .
• Ауада саяхаттау – гипоксияны, ауаның құрғау әсерін, ұзақ қозғалмағандықтан аяқтарда қан айналымының баяулауын туындатуы мүмкін.
• Тау ауруы және гипоксия (оттегі жеткіліксіздігі)
• Қайғылы жағдайлар, мысалы, бейтаныс және тегіс емес жерлерде тепе-теңдікті жоғалтудан құлап қалу.
• Диарея және жүрек айну, нәтижесінде сусыздану.
• Мойын қозғалыс күйде болғанда, су, жер үсті және әуе көліктерінде тербелу организмнің ширақ қимыл-қозғалысына кедергі жасайды.
• Организмнің тәуліктік ырғағының бұзылуы – ұзақ ұшу кезінде пайда болады, өйткені қарт адамның биоырғағы сағат белдеуінің күрт ауысуына нашар бейімделеді.
• Жолдан шаршау – жүруден, жүкті арқалаудан, рейстің кешігуінен болатын физикалық күйзеліс.
Адамның жасы саяхаттау қабілетінің және денсаулығының жақсы болуын сақтаудың кепілі емес. Қарт адамдар әлемді тамашалаудан бас тартпағаны жөн, бірақ олар жас адамдарға қарағанда үлкен сақтық танытқаны дұрыс. Егер барлығына ертерек қамданып, жол жүру бағытын жоспарласа және демалатын жерді дұрыс таңдаса, онда саяхат қауіпсіз болады және денсаулығына зиянын тигізбейді.
Азияға, Африкаға, Оңтүстік Америкаға және Шығыс Еуропаға жол жүруге жиналған адамдар тропикалық аурулардан қорғану үшін екпе жасатқаны жөн.
Сағатына 560 км жылдамдықпен өте үлкен биіктікте ұзақ уақыт ұшу және бітеу кеңістікте болу денсаулыққа зиянын тигізбей қоймайды. Авиажелілер келесі жолаушылар санатын бортқа жібермейді:
• Ұшудан үш апта бұрын инсультті немесе тәждік артерия трамбозын бастан өткерген адамдарды.
• Анемиясы бар адамдарды.
• Стенокардиямен ауыратын немесе тыныштық күйде де ентігетін науқастарды.
• Ұшудан үш апта бұрын асқазанынан немесе ішегінен қан кеткен науқастар немесе осы кезең ішінде асқазанына операция жасатқан адамдарды.
• Терең көктамырлар тромбозына шалдыққан науқастарды.
• Ұзақ уақыт әуе саяхаты кезінде терең көктамырлар тромбозы даму қаупі бар. Аяқты үнемі уқалап отыру және аспирин қабылдау бұл ықтималдықты азайтады.
САҚТЫҚ ШАРАЛАРЫ:

Соңғы кездері шетелге баратын зейнеткерлер саны көбейіп келеді. Сапарлап жүргенде ауырып қалмас үшін, жолға мұқият дайындалу қажет. Күн астында ұзақ жүру сусыздануға әкелуі мүмкін. Егде жастағы адамдардың организмі ыстық климатта көп сұйықтық жоғалтады, сондықтан олардың сұйық сусындарды көбірек ішкені жөн.
Қартаюдыі жалпы көріністерінен басқа, адамдар диабет немесе жүрек аурулары сияқты созылмалы аурулардан зардап шегеді. Бұл саяхат кезіндегі аурулар қаупін арттырады. Шетелге шығуға жиналған жасамыс адам денсаулығына төнетін ықтимал қауіпті ұғынуы және жағымсыз ауруларға, жарақаттарға немесе қайғылы жағдайларға жол бермеу үшін сақтық шараларын ойлауы тиіс.
Мынадай факторлар жолда жүргенде денсаулыққа қауіп төндіруі мүмкін:
• Температура айырмасы – жоғары температура гипертермияны есінен адастырып, сусыздануға әкелуі мүмкін. Төмен температура гипотермияға және тоңуға, үсуге, ал шамадан тыс ылғалдылық дене қызуын бақылаудың бұзылуына әкеледі .
• Ауада саяхаттау – гипоксияны, ауаның құрғау әсерін, ұзақ қозғалмағандықтан аяқтарда қан айналымының баяулауын туындатуы мүмкін.
• Тау ауруы және гипоксия (оттегі жеткіліксіздігі)
• Қайғылы жағдайлар, мысалы, бейтаныс және тегіс емес жерлерде тепе-теңдікті жоғалтудан құлап қалу.
• Диарея және жүрек айну, нәтижесінде сусыздану.
• Мойын қозғалыс күйде болғанда, су, жер үсті және әуе көліктерінде тербелу организмнің ширақ қимыл-қозғалысына кедергі жасайды.
• Организмнің тәуліктік ырғағының бұзылуы – ұзақ ұшу кезінде пайда болады, өйткені қарт адамның биоырғағы сағат белдеуінің күрт ауысуына нашар бейімделеді.
• Жолдан шаршау – жүруден, жүкті арқалаудан, рейстің кешігуінен болатын физикалық күйзеліс.
Адамның жасы саяхаттау қабілетінің және денсаулығының жақсы болуын сақтаудың кепілі емес. Қарт адамдар әлемді тамашалаудан бас тартпағаны жөн, бірақ олар жас адамдарға қарағанда үлкен сақтық танытқаны дұрыс. Егер барлығына ертерек қамданып, жол жүру бағытын жоспарласа және демалатын жерді дұрыс таңдаса, онда саяхат қауіпсіз болады және денсаулығына зиянын тигізбейді.
Азияға, Африкаға, Оңтүстік Америкаға және Шығыс Еуропаға жол жүруге жиналған адамдар тропикалық аурулардан қорғану үшін екпе жасатқаны жөн.
Сағатына 560 км жылдамдықпен өте үлкен биіктікте ұзақ уақыт ұшу және бітеу кеңістікте болу денсаулыққа зиянын тигізбей қоймайды. Авиажелілер келесі жолаушылар санатын бортқа жібермейді:
• Ұшудан үш апта бұрын инсультті немесе тәждік артерия трамбозын бастан өткерген адамдарды.
• Анемиясы бар адамдарды.
• Стенокардиямен ауыратын немесе тыныштық күйде де ентігетін науқастарды.
• Ұшудан үш апта бұрын асқазанынан немесе ішегінен қан кеткен науқастар немесе осы кезең ішінде асқазанына операция жасатқан адамдарды.
• Терең көктамырлар тромбозына шалдыққан науқастарды.
• Ұзақ уақыт әуе саяхаты кезінде терең көктамырлар тромбозы даму қаупі бар. Аяқты үнемі уқалап отыру және аспирин қабылдау бұл ықтималдықты азайтады.
САҚТЫҚ ШАРАЛАРЫ:
Аяқ-қолды уқалау және қанды сұйылту тромб түзілу қаупін төмендетеді. Шектеулі кеңістікте отырғанда, әсіресе сирақтың бұлшықеттеріне массаж жасау және уқалау өте маңызды. Ұзақ жолға ұшардан бұрын шамалы уақыт бұрын аспирин таблеткасын қабылдау тромб түзілуінің алдын алады. Дәрігерлер жол жүруден бір апта бұрын күн сайын бір капсуладан балық майын қабылдауға кеңес береді. Аяқтан жүрекке қарай көктамырлар бойымен жүретін қан ағынын жақсартатын компрессиялық шұлықтар киген дұрыс.
Шетелге жол жүретін егде жастағы туристердің көпшілігі, өз денсаулығына ертерек күтім жасап және сақтық шараларын дұрыс қабылдай отырып, жолда да және демалу кезінде де жақсы көңіл күйде болады.

«Егде жастағы денсаулық» кітабынан алынды.