КОНСТИТУЦИЯ — ЕЛ ДАМУЫНЫҢ АРҚАУЫ

1995 жылғы 30 тамызда Рес­пуб­ликалық референдумда қабыл­дан­ған Қазақстан Республи­касының Конституциясы орнықты тәуелсіз мемлекетті құрудың, еліміздің одан әрі тұрақты дамуы мен жаңа құқықтық кеңістікті қалыптастырудың берік нормативтік тұғырына айналды.

Конституция – Мәңгілік Ел идея­сын орнықтыруға бет түзеген, тәуелсіздіктің жасампаз рухы салтанат құрған еліміздің берік тұғыры десек, оның кемелділігінің өзек-ар­қауы бүгінгі таңдағы қоғамдық қаты­настың сан-салалы мәселелерінде экономикалық-әлеуметтік, саяси, мә­­дени тұрғыдан дамып, өркен­деуі­міз­дің нәтижесіне тікелей байланысты.

Қазақ жерінде тұрып жатқан әр­түрлі ұлт өкілдерінің этностық, діни және өзге де сипатына, әлеуметтік тегіне қарамастан, барлығының тең жағдайда өмір сүруі туралы ере­же біздің Конституциямыздың, конс­титуциялық қағидатымыздың басты өзегі болып табылады.

Конституцияның 1-бабының 2-тармағында қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық, қазақстандық патриотизм мен экономикалық даму, мемлекет өмірінің өзекті мәселелерін демократиялық әдістермен шешу сияқты ел өмірінің аса маңызды түбегейлі қағидаттары қамтылған.

Төрткүл дүниеде орын алған экономикалық дағдарыстарға қарсы әрекет жасау, ішкі және сыртқы саясатқа ықпалы бар халықаралық ахуалды ескеру, мемлекеттік басқару жүйесі мен аса маңызды әлеуметтік мәселелерді дер кезінде шешу үшін тиімді ұлттық заңнаманы жетілдіру қажеттілігі туындаған кезеңдер де бол­ды.

1998 жылғы конституциялық реформа барысында Конституцияға Парламенттің рөлін нығайту туралы өзгерістер енгізілді, 2007 жылғы реформа басқарудың президенттік нысанының парламенттік нысанын күшейтті, яғни Президенттің Үкіметке қатысты кейбір өкілеттіктері Президенттің билік аясынан жоспарлы түрде Парламентке ауыса бастады.

Конституциялық өзгерістер Қазақстанның үшінші жаңғыруы, қоғамдық келісімді одан әрі нығайту, қазақстандық үйлесім мен бірлік, болашағы біртұтас елді қалыптастыру және Қазақстанның әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына кіруі жөніндегі талаптарға сай енгізілді.

2017 жылғы 10 наурыздағы «Қазақ­стан Республикасының Консти­ту­циясына өзгерістер мен толық­ты­рулар енгізу туралы» Қазақстан Рес­публикасының Заңы Президенттің, ол құрған Жұмыс тобы мүшелерінің, Парламент депутаттарының, елдің барлық өңірлерінде құжатты талқы­лауға қатысқан мыңдаған қазақстан­дықтардың үлкен мүдделілікпен атқарған жұмысының нәтижесі екенін атап өткен орынды.

Қазақстан Республикасының Құ­қықтық саясат тұжырымдамасында Конституцияның мемлекеттің заңна­малық, ұйымдастырушылық және басқа да шаралар арқылы іске асыры­луға жататын құқықтық идеялары мен қағидаттарын қандай жағдайда болсын тиянақты түрде орындау қажеттігіне ерекше назар аударылады.

Конституция – Мәңгілік Ел идеясын орнықтыруға бет түзеген, тәуел­сіздіктің жасампаздық рухы салтанат құрған жас мемлекетіміздің берік тұғы­ры. Конституцияның кемелділік арқауы оның бүгінгі таңдағы және болашақтағы қоғам өмірінің сан-салалы дамуының ажырағысыз сипатын білдіреді. Елге қатысты қолданылатын кемелділік ұғымының өзі ұтымды даму жолына түсіп, қай салада болсын игі істерді баянды ететін толысу сипаттамасын қамтиды. Конституцияны негізге ала отырып, қабылданған заңнамалық актілердің басты мақсаты да елді жан-жақты дамытып, кемелділікті қалыптастыруға жол ашу болып табылады.

Демократиялық жолмен өркендеп, келешекке бағыт алған елімізде мем­лекеттілікті қалыптастыру жолында биліктің халық мүддесінен туын­дайтын бағыт-бағдарын нақты айқындауда қол жеткен жетістігі де Конституцияның ерекше кемелділікке бастайтын қағидалы арқауы.

Конституцияның тағы бір кемелді сипаты құқықтық мемлекет идеясын, ел бірлігін, бейбіт өмірді, жан-жақты өркендеген жасампаз дәстүрді орнықтырып, өркениеттің көшіне кедергісіз қосылу мақсатын жүзеге асыруға тікелей ықпал еткеніне, Қа­зақ­станның мәртебесін көтеруге мол мүмкіндік жасағанына байланысты.

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында бастан кешкен қиын-қыстау кезеңде де, қазіргі даму кезеңінде де Конс­титуцияның ел өмірінің барлық саласында тура жол сілтеп, кемел­денудің алтын арқауына айналғанын өмірдің өзі айқын дәлелдеп отыр.

Сондықтан да Конституциямызды – ел кемелділігінің негізгі арқауы деп мәлімдеуге құқылымыз!

Пирназарова Кульдана,

Шымкент қаласы білім басқармасының

Политехникалық колледжінің «Құқық негіздері» пәнінің оқытушысы.