КӨРЕГЕН КӨШБАСШЫ

Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы тағы бір табысты бастамасы ретінде ядролық қарудың таралуына қарсы әзірленген жаһандық стратегияны есептеуге болады. Қазақстанның Тұңғыш Президенті 2016 жылы «Әлем. XXI ғасыр» манифесі әлемнің барлық халықтары мен көшбасшыларына арналған. Бұл манифест жалпыға бірдей мойындалды, содан кейін ол БҰҰ-ның ресми құжатына айналды. Оның мәні толық қарусыздану үшін бірге әрекет ету керек еді. Бұл 2045 жылға қарай ядролық қарудан толық бас тартуға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ МАГАТЭ қамқорлығымен Қазақстанның тікелей қатысуымен бейбіт ядролық энергияға қолжетімділікті жеңілдетуге және оны байыту бойынша өз бағдарламаларын әзірлеу қажеттілігін болдырмауға мүмкіндік беретін Төмен байытылған уран банкі (ТБУБ) құрылды.

Бұдан басқа, Қазақстанға еуразиялық кеңістік елдерінің аумағында экономикалық одақ құру идеясы тиесілі болды. Оны алғаш рет Қазақстанның Тұңғыш Президенті — Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1994 жылғы наурызда М.в. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінде сөйлеген сөзінде жария етті. 2007 жылы Қазақстан, Ресей және Беларусь арасында Кеден одағын құру туралы шартқа қол қойылды, ол кейіннен еуразиялық кеңістіктегі неғұрлым терең экономикалық интеграцияның бастапқы нүктесіне айналды. ЕАЭО құру туралы шартқа 2014 жылы қол қойылды және 2015 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енді.

Қазір ұйымның құрамында бес тұрақты мүше бар: Қазақстан, Ресей, Беларусь, Армения және Қырғызстан. Өзбекстан, Куба және Молдова бақылаушы мәртебесіне ие. Иран, Вьетнам, Сингапур және Сербиямен еркін сауда аймақтарын құру туралы, сондай-ақ Қытаймен сауда ынтымақтастығы туралы шарттар бар. Бүгінгі таңда Еуразиялық бірлестікке Үндістан, Пәкістан, Жапония, Египет, Израиль, Оңтүстік Корея қызығушылық танытып отыр, ал Иран билігінің соңғы мәлімдемелерін ескере отырып, Тегеран таяу болашақта ұйымның толық құқылы мүшесі бола алады. Мұның бәрі Нұрсұлтан Назарбаевтың алысты аңдайтын көреген көшбасшы екендігін танытады.