ТӘУЕЛСІЗДІК ЖЕТІСТІКТЕРІ: ДЕМОГРАФИЯНЫҢ ДӘУІРЛЕУІ

Адами капитал әрқашан елдің тұрақты дамуы үшін шешуші рөл атқарды. Кез-келген ел үшін оның тұтастығын қорғау, мәдениеті мен тарихын сақтау аясында халық санының өсуі қажет. Қазақстанның жері жетеді, алайда әлемдегі саны аз елдердің бірі болып табылады. Осыған байланысты Қазақстанға тұтастай алғанда елдің дамуы үшін демографиялық өсім маңызды. Қазір әлемде дамыған елдерде демография дағдарысқа ұшырауда. Баланы өсіріп, бағудан гөрі жайлы өмір, саяхат, өзін-өзі тану және тағы сондай істермен уақыт өткізуді жаны қалайтын отбасылар көбеюде. Ал, бізде жағдай керісінше. Өткен жылы Қазақстанда балалардың рекордтық саны дүниеге келді, бұл елдің туу коэффициентіне оң әсер етеді.

ҚР СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ РЕФОРМАЛАР ЖӨНІНДЕГІ АГЕНТТІГІНІҢ ҰЛТТЫҚ СТАТИСТИКА БЮРОСЫНЫҢ АЛДЫН АЛА ДЕРЕКТЕРІ БОЙЫНША 2020 ЖЫЛҒЫ ҚАҢТАР-ЖЕЛТОҚСАНДА ЕЛДЕ 425,6 МЫҢ ТУЫЛҒАНДАР ТІРКЕЛГЕН, БҰЛ 2019 ЖЫЛҒЫ ТИІСТІ КЕЗЕҢГЕ ҚАРАҒАНДА 22,6 МЫҢ АДАМҒА НЕМЕСЕ 5,6% – ҒА АРТЫҚ ЖӘНЕ 1987 ЖЫЛҒА ҚАРАҒАНДА 8,5 МЫҢ АДАМҒА НЕМЕСЕ 2% — ҒА АРТЫҚ (ТУЫЛҒАНДАР САНЫНЫҢ АЛДЫҢҒЫ РЕКОРДЫ-417,1 МЫҢ АДАМ). 245,6 МЫҢ ТУЫЛҒАНДАРДЫҢ 58,4% — Ы ҚАЛАЛЫҚ ЖЕРЛЕРДЕ ЖӘНЕ 41,6% — Ы АУЫЛДЫҚ ЖЕРЛЕРДЕ. ӘЙЕЛДІҢ БІРІНШІ ТУЫЛУЫНЫҢ ҮЛЕСІ 26,8% — ДЫ, ЕКІНШІДЕН — 24,7% — ДЫ, ҮШІНШІДЕН — 22,2% — ДЫ, ТӨРТІНШІДЕН-15,9% — ДЫ, БЕСІНШІ ЖӘНЕ ОДАН ДА КӨП ТУЫЛҒАНДАРДЫҢ ҮЛЕСІ 10,4% — ДЫ ҚҰРАДЫ.

Барлық туылғандардың жартысынан астамы еліміздің 6 өңірінде тіркелген: Түркістан (14,4%), Алматы облыстарында (12,7%), Алматы қаласында (8,3%), Шымкент қаласында (7,4%), Нұр-сұлтан қаласында (7%) және Жамбыл облысында (6,9%).

Сонымен қатар, бала туу санын көтерген факторлардың біріне экстракорпоралдық ұрықтандыруды (ДТҰ) көрсететін орталықтардың ұлғайып келе жатқан санын, сондай-ақ осы рәсімге мемлекет бөлетін квоталарды жатқызуға болады. Президент Қасым — Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша «Аңсаған сәби» арнайы бағдарламасы шеңберінде квоталар 7000-ға дейін ұлғайтылды, бұл да алдағы екі жылда елімізде бала туудың артуына оң әсер етеді. Егер бес-он жыл бұрын қазақстандық отбасылар мәдени, менталдық және діни сенімдерге, сондай-ақ халықтың ЭКО мүмкіндіктері туралы хабардар болмауына байланысты мұндай орталықтарға жүгінбесе бүгінгі таңда in vitro ұрықтандыру қажеттілігі әрбір алтыншы отбасына әсер ету мүмкіндігіне ие.